5)- STOK AFFI 

 
v İŞLETMEDE FİİLEN OLAN ANCAK, KAYITLARDA YER ALMAYAN EMTİADEMİRBAŞ -MAKİNE VE TECHİZAT 
 
Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, işletmelerinde fiilen bulunduğu halde kayıtlarında yer almayan, bir anlamda faturasız olan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşları 'kendilerince' veya 'bağlı oldukları meslek kuruluşunca' tespit edilecek 'rayiç bedel' ile kanunun yayımlandığı tarihi izleyen 'üçüncü ayın sonuna kadar' (30/11/2016) bir envanter listesi ile vergi dairelerine bildirerek defterlerine kaydedebilecekler.

Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler tarafından, bu şekilde aktife kaydedilen emtia için ayrı, makine, teçhizat ve demirbaşlar için ayrı olmak üzere pasifte 'özel karşılık hesabı' açılacak. Emtia (satışa konu olan mal) için ayrılan karşılık, ortaklara dağıtılması veya işletmenin tasfiye edilmesi halinde sermayenin unsuru sayılacak ve vergilendirilmeyecek. Makine, teçhizat ve demirbaşlar envantere kaydedilecek ve ayrılan karşılık birikmiş amortisman kabul edilecek. Bildirime dahil edilmeyen kıymetler için amortisman ayrılmayacak. İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ise söz konusu emtiayı defterlerinin gider kısmına satın alınan mal olarak kaydedecekler.

Bu şekilde beyan  edilen KDV açısından genel orana tabi makine, teçhizat, demirbaş ve emtiaların bedeli üzerinden yüzde 10 oranı, indirimli orana tabi diğer makine, teçhizat, demirbaş ve emtiaların bedeli üzerinden tabi olduğu oranların yarısı esas alınarak katma değer vergisi hesaplanacak ve ayrı bir beyanname ile 'sorumlu sıfatıyla' beyan edilerek (2 Nolu KDV beyannamesi ile) , beyanname verme süresi içinde ödenecek.

Makine, teçhizat ve demirbaşlar üzerinden ödenen vergi, hesaplanan katma değer vergisinden indirilemeyecek. 
Bu tutar, verginin ödendiği yılın gelir ve kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider olarak dikkate alınabilecek.
 
 Emtia üzerinden ödenen vergi ise genel esaslara göre mal ve hizmet teslimleri üzerinden hesaplanan KDV'den indirilebilecek.
Bu şekilde bildirimde bulunanlar hakkında belgesiz mal bulundurma nedeniyle vergi tarh edilemeyecek ve ceza kesilemeyecek.

İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ise beyan ettikleri emtiayı defterlerinin gider kısmına satın alınan mal olarak kaydedeceklerdir.
 
 Kayıtlarda yer almayan emtianın kayda alınması  
----------------------------- / ---------------------------------------------- 153-TİCARİ  MALLAR                        XXX
191-İNDİRİLECEK KDV                       XX 
                     525-KAYDA ALINAN EMTİA KARŞ.         XXX
                           (6736 S.K6 MD.     )
                     360-ÖDENECEK VERGİ VE FOLAR              XX
                          (Sorumlu Sıfatı ile ödenecek KDV)
---------------------------- / -------------------------------------------------

İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ise beyan ettikleri emtiayı defterlerinin gider kısmına satın alınan mal olarak kaydedeceklerdir.
 
 
Beyan Edilen Kıymetlerin Ba Formu Karşısındaki Durumu 

6736 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin birinci fıkrası kapsamında beyan edilen kıymetler rayiç bedelleriyle, Ba formu vermek zorunda olan mükellefler tarafından söz konusu form ile bildirilmek zorundadır. 
 
Söz konusu bildirim işlemi, Ba formunun “Soyadı/Adı Unvanı” bölümüne “Muhtelif Satıcılar (6736 sayılı Kanun Madde 6/1)”, “Vergi Kimlik Numarası” bölümüne (3333 333 333) yazılmak suretiyle yapılacaktır.
 
 Kayıtlarda yer almayan makine -teçhizat ve demirbaşların kayda alınması
 
----------------------------  /-------------------------------------------------
253-255 TESİSİ MAKİNE  CİHAZLAR –D.BAŞ                      XXX
689-DİĞER  OLAĞANÜSTÜ GİD.VE ZARAR.                          XX
               526-D.BAŞ-MAKİNE VE TEÇHİZAT ÖZ.KARŞ                       XXX
                           (6736 S.K 6. MD.)
             360-ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR                                            XX
                                       (Sorumlu Sıfatı ile ödenecek KDV)
------------------------------- /  ------------------------------------------------------------------
 

v KAYITLARDA YER ALDIĞI HALDE İŞLETMEDE OLMAYAN MALLAR 
 
Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin kayıtlarında yer aldığı halde işletmelerinde mevcut olmayan malları için 'fatura düzenlemek suretiyle' kayıtlarını fiili duruma uygun hale getirmelerine olanak sağlanıyor.

Başka bir anlatımla, faturalı olarak alınıp kayıtlara geçen ancak fatura düzenlenmeksizin satılan malların halen stokta gözükmesi nedeniyle oluşan gerçek dışılığın, fatura düzenlenerek kayıt ve beyanlara hasılat olarak intikal ettirilmesi suretiyle düzeltilmesi amaçlanıyor.
Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, kayıtlarında yer aldığı halde işletmelerinde mevcut olmayan mallarıyla ilgili olarak kanunun yayımlandığı tarihi izleyen üçüncü ayın sonuna (30/11/2016)  kadar şu işlemleri yapacaklar.
Kayıtlarda yer alan maliyete aynı türden mallara ilişkin cari yıl kayıtlarına göre tespit edilen gayrisafi kar oranının uygulanması suretiyle bulunan tutarın eklenmesi yoluyla fatura düzenlenecek.

Madde kapsamında düzenlenecek faturalarda alıcıya ilişkin bilgiler yerine, “Muhtelif Alıcılar
(6736 sayılı Kanunun 6/2 maddesi çerçevesinde düzenlenmiştir)” ibaresi yazılacaktır.
 
Bu hükme göre ödenmesi gereken katma değer vergisi, ilk taksiti beyanname verme süresi içinde, izleyen taksitler beyanname verme süresini takip eden ikinci ve dördüncü ayda olmak üzere üç eşit taksitte ödenir.
 
Düzenlenen fatura sonucu ortaya çıkan vergisel yükümlülükler yerine getirilecek. Yani, düzenlenen fatura satış işlemi gibi kayda alınacak, malın tabi olduğu oranda KDV hesaplanacak ve ilgili dönem beyannamesine dahil edilecek, satış hasılatı yıllık gelir ve kurumlar vergisi matrahının hesaplanmasında dikkate alınacak.

Buna göre, kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede mevcut olmayan emtiaya ilişkin faturada emtianın tabi olduğu oranda KDV hesaplanacak ve bu KDV ilgili dönem 1 No.lu KDV beyannamesinin
“Matrah” kulakçığının, “6736 Sayılı Kanunun (6/2-a) Maddesi Kapsamındaki Bildirim” tablosuna kayıt yapılarak beyan edilecektir. 
 
Söz konusu beyannamede ödenecek KDV çıkması hâlinde kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede mevcut olmayan emtiaya ilişkin hesaplanan KDV tutarı, “Ödenmesi Gereken Katma Değer Vergisi” tutarından düşülecektir. Bu hesaplama sonucu “Bu Dönemde Ödenmesi Gereken KDV” satırında yer alan tutar, 1 No.lu KDV beyannamesinin ödeme süresi içinde ödenecektir.  

Kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede mevcut olmayan emtiaya ilişkin beyanda bulunanların 1 No.lu KDV beyannamesinde “Ödenmesi Gereken Katma Değer Vergisi” satırında bir tutar bulunması hâlinde bu Tebliğ ekinde yer alan ek (Ek:21) beyannamenin verilmesi zorunludur. Taksitlendirme imkanından yararlanmayı tercih etmeyenlerin, ilgili dönem beyannamesinin “Ödenmesi Gereken Katma Değer Vergisi” satırında yer alan tutarın tamamını defaten ödemeleri hâlinde, ek beyanname vermelerine gerek yoktur.

Mallara ilişkin gayrisafi kar oranının cari yıl kayıtlarına göre tespit edilemediği hallerde, mükellefin bağlı olduğu meslek odalarının belirleyeceği kar oranları esas alınarak işlem gerçekleştirilecek. Bu durumda, söz konusu mallarla ilgili olarak geçmişe yönelik vergi cezası ve gecikme faizi uygulanmayacak.

------------------------------- /  ---------------------------------------------------
689 -   DİĞER  OLAĞANÜSTÜ GİD.VE ZARAR.     XXXXX
                     600- YURT İÇİ SATIŞLAR (6736 S.K.6.MAD )        XXXXX
                     391-HESAPLANAN KDV                                             XXXX
--------------------------- /   -----------------------------------------------------------
Düzenlenecek faturalarda alıcıya ilişkin bilgiler yerine, "6736 sayılı  kanunun 6.Maddesi uyarınca düzenlenmiştir.” ibaresi yazılacaktır.

Bu kayıtta yer alan 689 numaralı hesap yerine gerçek duruma uygun olması hâlinde diğer hesaplardan; kasa, bankalar, alınan çekler, alıcılar veya alacak senetleri hesaplarından biri kullanılabilecektir.



 İşletme Hesabı Esasına Göre Defter Tutan Mükellefler  

Kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede mevcut olmayan emtia ve ilaçlar nedeniyle düzenlenen faturalar, işletme hesabı esasına göre defter tutan mükelleflerce yasal defterlerine hasılat olarak kaydedilecektir.
 
v  ECZANELERDE STOK DÜZELTMESİ

Eczaneler, stoklarında kaydi olarak yer aldığı hâlde fiilen bulunmayan ilaçları, bu Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen üçüncü ayın sonuna (30/11/2016) kadar maliyet bedeli üzerinden fatura düzenlemek suretiyle kayıtlarından çıkarabilirler.
Bu suretle kayıtlardan çıkarılan ilaçların maliyet bedeli üzerinden %4 oranında hesaplanan katma değer vergisi ayrı bir beyanname ile beyan edilerek beyanname verme süresi içinde ödenir. Ödenen bu vergi, hesaplanan katma değer vergisinden indirilemez, gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınamaz.
 
Örnek (Z) Eczanesi, stoklarında kaydi olarak yer aldığı hâlde fiilen bulunmayan ilaçları faturalandırarak kayıtlarını fiili duruma uygun hale getirmek istemektedir. 
(Z) Eczanesi, stoklarında bulunmayan ve maliyet bedeli 100.000 TL olan ilaçlar için düzenlediği faturada 4.000 TL KDV hesaplayarak 22/10/2016 tarihinde beyan etmiştir. (Z) Eczanesi, söz konusu beyannameye göre tahakkuk eden vergiyi en geç 30/11/2016 tarihine kadar ödemesi gerekmektedir. Düzenlenen bu faturanın muhasebe kayıtlarına intikali aşağıdaki şekilde olacaktır.  ________________________________ / ____________________________ 
689 DİĞER OLAĞANDIŞI GİD. VE ZAR. 104.000 TL 
(Kanunen Kabul Edilmeyen Gider) 
                                                    600 YURTİÇİ SATIŞLAR                   100.000 TL 
(6736 sayılı Kanunun 6/2 maddesi) 
                                                    360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR 4.000 TL 
________________________________ / _____________________________
 
                  Kayıtlarda Yer Aldığı Hâlde İşletmede Mevcut Olmayan Emtianın 
 Bs Formu Karşısındaki Durumu 

Kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede mevcut olmayan emtia nedeniyle düzenlenen faturalar, Bs formu vermek zorunda olan mükelleflerce, Bs formu ile bildirilmek zorundadır. 
Söz konusu bildirim işlemi, Bs formunun “Soyadı/Adı Unvanı” bölümüne “Muhtelif Alıcılar
(6736 sayılı Kanun Madde 6/2)”, “Vergi Kimlik Numarası” bölümüne (4444 444 444) yazılmak suretiyle yapılacaktır.